Έρευνα στο σχολικό πληθυσμό για τη χρήση ουσιών, άλλες εξαρτητικές συμπεριφορές και την ψυχοκοινωνική υγεία των έφηβων-μαθητών (Έρευνα ESPAD)

ESPAD Dashboard


 

Η «Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση ουσιών, άλλες εξαρτητικές συμπεριφορές και την ψυχοκοινωνική υγεία των έφηβων-μαθητών » (“European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs” - Έρευνα ESPAD) ξεκίνησε το 1984 από την Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνεχίζεται έως σήμερα από το ΕΠΙΨΥ, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα διαχρονικής παρακολούθησης της εξέλιξης του φαινομένου στη χώρα μας για περισσότερα από 30 χρόνια.

Στόχος της έρευνας

Σκοπός τη έρευνας είναι να μελετήσει τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών (καπνός, οινοπνευματώδη ποτά, άλλες ουσίες), τη χρήση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και το στοιχηματισμό/τζόγο, καθώς και ευρύτερα θέματα που άπτονται της συμπεριφοράς και του τρόπου ζωής των έφηβων-μαθητών (π.χ., διαπροσωπικές σχέσεις, ελεύθερο χρόνο, σχολική ζωή, ψυχολογική υγεία).

Μεθοδολογία

Η μεθοδολογία της έρευνας ESPAD βασίζεται στο πρωτόκολλο της πανευρωπαϊκής έρευνας ESPAD (www.espad.org). Το δείγμα των μαθητών είναι πανελλήνιο, αντιπροσωπευτικό και επιλέγεται με πολυσταδιακή στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Η έρευνα πραγματοποιείται με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας. Η συλλογή των στοιχείων γίνεται μέσω της χορήγησης ανώνυμου ερωτηματολογίου μέσα στη σχολική τάξη.

Αυτή την περίοδο

  • Την περίοδο Μαρτίου-Απριλίου 2024 πραγματοποιείται η συλλογή δεδομένων για την έρευνα ESPAD 2024, με τη συμμετοχή περισσότερων από 10.000 μαθητών σε 550 σχολικές μονάδες της χώρας.

 

Η επόμενη έρευνα ESPAD

  • Η επόμενη έρευνα ESPAD προγραμματίζεται για το 2028.

Η ερευνητική ομάδα

Άννα Κοκκέβη, Επιστημονικά Υπεύθυνη. Ψυχολόγος, PhD, Ομότιμη Καθηγήτρια Ψυχιατρικής του ΕΚΠΑ. Υπεύθυνη του Τομέα Ουσιοεξαρτήσεων, Συναφών Ερευνών & Διεθνών Συνεργασιών του ΕΠΙΨΥ. Μέλος του Δ.Σ. του ΕΠΙΨΥ

Τάσος Φωτίου, Κοινωνιολόγος, PhD

Μυρτώ Σταύρου, Κοινωνιολόγος, MSc

Ελευθερία Καναβού, Στατιστικολόγος, MSc

Clive Richardson, Ομότιμος Καθηγητής Εφαρμοσμένης Στατιστικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών

 

Δημοσιοποιημένο υλικό σχετικά με την έρευνα ESPAD

 

Έρευνα 2019

Έρευνα ESPAD-ΙΟΝΙΟΙ ΝΗΣΟΙ 2016/2017

Έρευνα 2015

Έρευνα 2011

Η έρευνα ESPAD στα ΜΜΕ (ενδεικτική κάλυψη)

• ΣΚΑΙ_28-05-2021 • HEALTHWeb_28-05-2021 • Thesspress.gr_28-05-2021 • ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ_24-04-2021 (press) • ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ_23-04-2021 (press) •  ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ_21-11-2020 (press) • ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ_13-11-2020 (press) • ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ_13-11-2020 (press) • virus.com.gr_12-11-2020 • news4health.gr_12-11-2020 • huffingtonpost.gr_26-06-2020 • iatronet.gr_26-06-2020 • ygeiamou.gr_26-06-2020 • kathimerini.gr, 29-01-2018 • onmed.gr, 22-09-2016 • ΑΜΠΕ, 20-09-2016 • ant1news.gr, 20-09-2016 • dailythess.gr, 20-09-2016 • Το Ποντίκι, 20-09-2016 • capital.gr, 20-05-2016 • naftemporiki.gr, 19-05-2016 • ΑΥΓΗ_19-05-2016 (press) • ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ_19-05-2016 (press) • ΕΣΤΙΑ_19-05-2016 (press) • ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ_19-05-2016 (press) • ΗΜΕΡΙΣΙΑ_19-05-2016 (press) • ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ_19-05-2016 (press) • ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ_19-05-2016 (press) • Free Sunday, 18-05-2016 • iatronet.gr, 18-05-2016 • ert.gr, 16-05-2016 • in.gr, 18-05-2016

 

Άλλες επιστημονικές δημοσιεύσεις/εκδόσεις με στοιχεία από την έρευνα ESPAD

Ελληνικές

  • Κοκκέβη Ά., Φωτίου Α., Καναβού Ε., Σταύρου Μ., & Richardson C. (2016). Πανελλήνια Έρευνα στο Μαθητικό Πληθυσμό για τη Χρήση Εξαρτησιογόνων Ουσιών και άλλες Εξαρτητικές Συμπεριφορές (16χρονοι) – Έρευνα ESPAD 2015. Αθήνα: Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής.
  • Φωτίου, Α., Κοκκέβη, Α. (2013). Η Επιδηµιολογία της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών στην εφηβεία: ∆ιαχρονική πορεία στην Ελλάδα. Εξαρτήσεις στην Εφηβεία, Αθήνα: Τµήµα Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων του Γενικού Νοσοκοµείου Αττικής «ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ – ΑΜΑΛΙΑ ΦΛΕΜΙΓΚ».
  • Κοκκέβη Ά., Φωτίου Α., Καναβού Ε., Σταύρου Μ., & Richardson C. (2012). Έκθεση αποτελεσμάτων πανελλήνιας έρευνας για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές. Αθήνα: Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής.
  • Κοκκέβη Α., Φωτίου Α., Κίτσος Γ., (2009). Χρήση Εξαρτησιογόνων Ουσιών από Εφήβους μαθητές. ΕΠΙΨΥ & Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 1-231.
  • Κοκκέβη Α. Κίτσος Γ., Φωτίου Α. (2008). Καπνός, Οινοπνευματώδη, Ναρκωτικά. Η πορεία της χρήσης από την δεκαετία του ΄80 έως σήμερα. Αθήνα: Ιατρικές Εκδόσεις ΒΗΤΑ.
  • Κοκκέβη, Α., Στεφανής, Κ. (1994). Τα ναρκωτικά στην Ελλάδα: η διαχρονική πορεία της χρήσης: η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στο γενικό και στο μαθητικό πληθυσμό. Αθήνα: Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής.
  • Κοκκέβη, Α., Μαδιανού, Δ., Στεφανής, Κ. (1992). Τα ναρκωτικά στην Ελλάδα: η χρήση ουσιών στο μαθητικό πληθυσμό. Ψυχιατρική Βιβλιοθήκη. Αθήνα: Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής.

Ξενόγλωσσες

  • Molinaro, S., Benedetti, E., Scalese, M., Bastiani, L., Fortunato, L., Cerrai, S., ... & Fotiou, A. (2018). Prevalence of youth gambling and potential influence of substance use and other risk factors throughout 33 European countries: first results from the 2015 ESPAD study. Addiction, 113(10), 1862-1873.
  • Kokkevi A, Fotiou A, Kanavou E, Stavrou M, & Richardson C. (2016). Smoking, alcohol and drug use among adolescents in Greece – 2015 update and secular trends 1984-2015. Archives of Hellenic Medicine,33(2):249-257.
  • Fotiou A, Kanavou E, Richardson C, Kokkevi A. (2014). Trends in theAssociation between Prescribed and Non-prescribed Use of Tranquilisersor Sedatives among Adolescents in 22 European Countries. NordicStudies on Alcohol and Drugs, 31(4), 371-387.
  • Fotiou A, Kanavou E, Richardson C, Ploumpidis D, Kokkevi A. (2014). Misuse of prescription opioid analgesics among adolescents in Greece:the importance of peer use and past prescriptions. Drugs: Education, Prevention & Policy. 21(50), 559-367.
  • Kokkevi A, Kanavou E, Richardson C, Fotiou A, Papadopoulou S, Monshouwer K, . . . Olszewski D. (2014). Polydrug use by Europeanadolescents in the context of other problem behaviours. Nordic Studieson Alcohol and Drugs, 31(4), 323-342.
  • Kokkevi, A., Rotsika, V., Botsis, A., Kanavou, E., Malliori, M., & Richardson, C. (2014, December). Adolescents’ Self-reported Running Away from Home and Suicide Attempts During a Period of Economic Recession in Greece. In Child & Youth Care Forum (Vol. 43, No. 6, pp. 691-704). Springer US.
  • Kokkevi, A., Richardson, C., Olszewski, D., Matias, J., Monshouwer, K., & Bjarnason, T. (2012). Multiple substance use and self-reported suicide attempts by adolescents in 16 European countries. European child & adolescent psychiatry, 21(8), 443-450.
  • Kokkevi, A., Rotsika, V., Arapaki, A., & Richardson, C. (2012). Adolescents’ self‐reported suicide attempts, self‐harm thoughts and their correlates across 17 European countries. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 53(4), 381-389.
  • Hibell, B., Guttormsson, U., Ahlström, S., Balakireva, O., Bjarnason, T., Kokkevi, A., & Kraus, L. (2012). The 2011 ESPAD Report. Substance Use among Students in, 36, 123-34.
  • Kokkevi, A., Rotsika, V., Arapaki, A., & Richardson, C. (2011). Changes in associations between psychosocial factors and suicide attempts by adolescents in Greece from 1984 to 2007. The European Journal of Public Health, 21(6), 694-698.
  • Kokkevi, A., Rotsika, V., Arapaki, A., & Richardson, C. (2011). Increasing self-reported suicide attempts by adolescents in Greece between 1984 and 2007. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 46(3), 231-237.
  • Olszewski, D., Matias, J., Monshouwer, K., & Kokkevi, A. (2010). Polydrug use among 15-to 16-year olds: Similarities and differences in Europe. Drugs: education, prevention and policy, 17(4), 287-302.
  • Bjarnason, T., Steriu, A., & Kokkevi, A. (2010). Cannabis supply and demand reduction: Evidence from the ESPAD study of adolescents in 31 European countries. Drugs: education, prevention and policy, 17(2), 123-134.
  • Hibell, B., Guttormsson, U., Ahlström, S., Balakireva, O., Bjarnason, T., Kokkevi, A., & Kraus, L. (2009). The 2007 ESPAD Report—substance use among students in 35 European Countries. Stockholm, Sweden, The Swedish council for information on alcohol and other drugs (CAN).
  • Bjarnason, T., Steriu, A., & Kokkevi, A. (2010). Cannabis supply and demand reduction: Evidence from the ESPAD study of adolescents in 31 European countries. Drugs: education, prevention and policy, 17(2), 123-134.
  • Kokkevi, A., Fotiou, A., Chileva, A., Nociar, A., & Miller, P. (2008). Daily exercise and anabolic steroids use in adolescents: a cross-national European study. Substance use & misuse, 43(14), 2053-2065.
  • Kokkevi, A., Fotiou, A., Arapaki, A., & Richardson, C. (2008). Prevalence, patterns, and correlates of tranquilizer and sedative use among European adolescents. Journal of Adolescent Health, 43(6), 584-592.
  • Andersson, B., Hibell, B., Beck, F., Choquet, M., Kokkevi, A., Fotiou, A., ... & Trapencieris, M. (2007). Alcohol and drug use among European 17–18 year old students. Data from the ESPAD Project. The Swedish Council for Information on Alcohol and Other Drugs (CAN) and the Pompidou Group at the Council of Europe.
  • Kokkevi, A. E., Arapaki, A. A., Richardson, C., Florescu, S., Kuzman, M., & Stergar, E. (2007). Further investigation of psychological and environmental correlates of substance use in adolescence in six European countries. Drug and Alcohol Dependence, 88(2), 308-312.
  • Kokkevi, A., Richardson, C., Florescu, S., Kuzman, M., & Stergar, E. (2007). Psychosocial correlates of substance use in adolescence: A cross-national study in six European countries. Drug and alcohol dependence,86(1), 67-74.
  • Richardson, S. C., Politikou, K., Terzidou, M., Maka, Z., & Kokkevi, A. (2006). The quality of data obtained from self-completed questionnaires in a survey of high school students. Quality and Quantity, 40(1), 121-127.
  • Hibell, B., Andersson, B., Bjarnason, T., Ahlström, S., Balakireva, O., & Kokkevi, A. The 2003 ESPAD Report. Alcohol and other drug use among students in 35 European countries. The Swedish Council for Information on Alcohol and Other Drugs (CAN) and the Pompidou Group at the Council of Europe; 2004.
  • Hibell, B., Andersson, B., Ahlstrom, S., Balakireva, O., Bjarnason, T., Kokkevi, A., & Morgan, M. (2000). The 1999 ESPAD Report: Alcohol and other drug use among students in 30 European countries (Summary). The Swedish National Institute of Public Health, Stockholm, Sweden.
  • Kokkevi, A., Terzidou, M., Politikou, K., & Stefanis, C. (2000). Substance use among high school students in Greece: outburst of illicit drug use in a society under change. Drug and alcohol dependence, 58(1), 181-188.
  • Morgan, M., Hibell, B., Andersson, B., Bjarnason, T., Kokkevi, A., & Narusk, A. (1999). The ESPAD study: implications for prevention. Drugs: education, prevention and policy, 6(2), 243-256.
  • Hibell, B., Andersson, B., Bjarnason, T., Kokkevi, A., Morgan, M., & Narusk, A. (1997). The 1995 ESPAD report. Alcohol and other drug use among students in, 26.
  • Johnston, L. D., Driessen, F. M. H. M., & Kokkevi, A. (1994). Surveying student drug misuse: A six-country pilot study. Strasbourg, France: Cooperation Group to Combat Drug Abuse and Illicit Trafficking in Drugs (Pompidou Group), Council of Europe.
  • Kokkevi, A., &Stefanis, C. (1991). The epidemiology of licit and illicit substance use among high school students in Greece. American journal of public health, 81(1), 48-5